نقد اسطوره ای و جایگاه آن در ادبیات تطبیقی

نویسندگان

سید خسرو خاوری

ژاله کهنمویی پور

چکیده

گستردگی دامنة بررسی اسطوره ها و مضامین در نقد، تحلیل گران متون ادبی را در برابر تلی از واژگان همسان قرار داده که گاهی تشخیص آنها از یکدیگر دشوار است، چرا که در متون فراوان، منتقدان، اسطوره، مضمون، نماد و بن مایه را در یک چارچوب قرار می دهند و آنچه را برای یکی مضمون محسوب می شود، برای دیگری اسطوره به حساب می آید، در صورتی که تفاوت بسیاری میان این واژه هاست. دربارة این تفاوت نیز بین منتقدان اتفاق نظر وجود ندارد، همچنان که گاهی مرز بین اسطوره های باستانی و اسطوره های تاریخی و ادبی مشخص نیست. ولی چگونه یک چهرة تاریخی به یک اسطوره تبدیل می شود؟ چه زمانی یک اسطوره در متن ادبی ظاهر می شود؟ آیا درنقد اسطوره ای، ریشه یابی اساطیر و در مقایسه بین آنها روش در زمانی راه گشاست یا بررسی هم زمانی؟ در این مقاله سعی بر این است که بارجوع به دیدگاه نظریه پردازان نقد اسطوره ای، پاسخی برای این پرسش ها ارائه شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد اسطوره‌ای و جایگاه آن در ادبیات تطبیقی

گستردگی دامنة بررسی اسطوره‌ها و مضامین در نقد، تحلیل‌گران متون ادبی را در برابر تلی از واژگان همسان قرار داده که گاهی تشخیص آنها از یکدیگر دشوار است، چرا که در متون فراوان، منتقدان، اسطوره، مضمون، نماد و بن‌مایه را در یک چارچوب قرار می‌دهند و آنچه را برای یکی مضمون محسوب می‌شود، برای دیگری اسطوره به حساب می‌آید، در صورتی که تفاوت بسیاری میان این واژه‌هاست. دربارة این تفاوت نیز بین منتقدان اتفاق...

متن کامل

بازتاب اسطوره ای جام در ادبیات کلاسیک

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

متن کامل

ادبیات تطبیقی، جایگاه و ضرورتها

بررسی مختصر تعاریف ارائه شده از ادبیات تطبیقی، تأمل در پیشینة ادبیات تطبیقی در ایران و کشورهای عربی؛ وضعیت و جایگاه ادبیات تطبیقی در ایران معاصر و کشورهای عربی، بحثی پیرامون پیشگامان ادبیات تطبیقی در جهان معاصر، اهمیت رشتة ادبیات تطبیقی و جایگاه آن در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی ایران، ضرورت ایجاد کرسیهای ادبیات تطبیقی در ایران، توجه به ادبیات تطبیقی ایران و عرب، نحوة ایجاد رشتة کار...

متن کامل

جایگاه ادبیات تطبیقی در زبان و ادبیات فارسی

در مقالة حاضر، به صورت موجز، توضیحی چند درباره ادبیات تطبیقی داده می شود و سپس مقایسه ای بین نقد تاریخی و نقد نفوذی و ادبیات تطبیقی صورت می گیرد و دیدگاه چند استاد ادیب و فرزانه نیز ذکر می شود و در آخر، نقد تطبیقی خاقانی و بحتری و پورکشی در شاهنامه و نمونه مشابه یونانی انجام می شود. ادبیات تطبیقی از شاخه های جدید گسترده ادبیات و ادبیات نمایشی امروز است که در آن، تشابه و تفارق نمونه های مختلف آث...

متن کامل

جایگاه ادبیات تطبیقی در زبان و ادبیات فارسی

در مقالة حاضر، به صورت موجز، توضیحی چند درباره ادبیات تطبیقی داده می شود و سپس مقایسه ای بین نقد تاریخی و نقد نفوذی و ادبیات تطبیقی صورت می گیرد و دیدگاه چند استاد ادیب و فرزانه نیز ذکر می شود و در آخر، نقد تطبیقی خاقانی و بحتری و پورکشی در شاهنامه و نمونه مشابه یونانی انجام می شود. ادبیات تطبیقی از شاخه های جدید گسترده ادبیات و ادبیات نمایشی امروز است که در آن، تشابه و تفارق نمونه های مختلف آث...

متن کامل

نقد تطبیقی اسطوره آفرینش در شاهنامه فردوسی و مهابهاراتای هندی

شباهت‌های فراوانی که در باورهای باستانی دینی و حماسی ایران و هند یافت می‌شود، نشانگر هم‌ریشه‌بودن فرهنگ و تمدن ایرانی و هندی است. بیشترین شباهت را میان ایران و هند می‌توان در حماسه مهابهاراتا و شاهنامه فردوسی یافت. حتی در آیین زردشت نیز شباهت‌هایی فراوان با آیین هندو به چشم می‌خورد. خوردن گیاه هوم و قربانی‌کردن‌ها همه به یکدیگر شباهت دارد. در دو حماسه ایرانی و هندی، بسیاری از شخصیت‌ها شبیه به ی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش ادبیات معاصر جهان

ناشر: دانشگاه تهران

ISSN 0188-1026

دوره 15

شماره 57 2010

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023